woensdag 19 december 2012

Geo maakt van een sociaal vraagstuk ten onrechte een ruimtelijk vraagstuk

Deze week hoorde ik op radio 1 een interview met Maarten van Ham, hoogleraar stedelijke vernieuwing en wonen aan de TU Delft. Van Ham betoogt dat sloop en nieuwbouw in een achterstandswijk weliswaar leidt tot het op termijn hoger scoren van die wijk op sociaal-economisch gebied, maar dat dat vooral komt omdat er hogere inkomens van buiten naar de buurt "geïmporteerd" worden en dat een deel van de oorspronkelijke bewoners van die wijk wordt "uitgeplaatst" naar andere wijken. De buurt gaat vooruit, maar de bewoners uit de nulmeting niet.

Dat is een scherpe analyse: in de achterstandswijkproblematiek wordt een verschijnsel met een ruimtelijke weerslag (of eigenlijk: met een ruimtelijk weer te geven component) te vaak benaderd als een probleem waarbij de ruimtelijke component de oorzaak is. Ook in de midterm review van het ISV (investeringsbudget stedelijke vernieuwing) lees ik die benadering: "hoewel stedelijke vernieuwing meer inhoudt dan alleen stenen stapelen zijn het fysieke investeringen die het meest in het oog springen."

Hier wordt een in oorsprong sociaal probleem (de achterstandssituatie van de bewoners) aangepakt alsof het een ruimtelijk probleem is (een achterstandssituatie van de wijk). Dat lijkt me een valkuil voor de sociale geografie. Die kuil wordt dieper naarmate zo'n vraagstuk meer vanuit een geo-informatie perspectief wordt benaderd, want een groot deel van het huidige GIS-generatie is uit het fysisch-geografische domein (het "groen/blauwe" domein) afkomstig. En in die tak van sport ligt een primair ruimtelijk gerichte benadering voor de hand.

De voorsprong die "geo" heeft met het toepassen van webservices versterkt deze geotunnelvisie. Zodra je sociale kenmerken als WMS of WFS gaat aanbieden suggereer je al bijna dat de ruimtelijke component de verklarende component is, terwijl het niet afzetten tegen een x- en y-as maar tegen demografische assen als verdeling naar geslacht en leeftijd wellicht veel relevanter is.

Gelukkig is de inhoud van CBS Statline ook als webservice. Lees de uitleg van Eugene Tjoa op regiohack.nl en een verdere uitleg op https://sites.google.com/site/opencbs/open-cbs en er gaat een wereld aan services en linked data voor je open. Mét een geografische component, maar niet als puur geografisch verschijnsel.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten