zondag 31 januari 2010

Niet de cijfers maar de voorstelling van de cijfers

Mooi stukje van filosoof Bas Haring in de Volkskrant van 30 januari. Haring probeert daarin zich iets voor te stellen bij een aantal getallen: 13.000 door het CBR afgelaste rijexamens, 7 miljard aardbewoners. Aan zijn studenten vroeg hij te schatten wat voor een gebied je nodig hebt om die aardlingen een vierkante meter ruimte te bieden. Schattingen liepen uiteen van de gezamelijke oppervlakte van Frankrijk, Spanje en Portugal tot de optelsom van Europa en Azië.
Allemaal wat ruim geschat want, zo legt Bas Haring uit, het is iets meer dan de oppervlakte van Gelderland. Dat vind ik dan wel weer wat krap maar met de gezamelijke oppervlakte van Noord- en Zuid-Holland en Flevoland heb je die benodigde 7000 vierkante kilometer te pakken.

Het ministerie van VROM had in het begin van deze eeuw ook door dat gangbare oppervlaktematen te abstract zijn: het ingeschatte ruimtetekort werd daarom gepresenteerd als "de oppervlakte van Zuid-Holland".

Blijkbaar zijn grote getallen al gauw onvoorstelbaar: werk aan de winkel voor kartografen en andere infografici om die met GIS zo zorgvuldig berekende cijfers inzichtelijk te maken. jammer dat je in de gangbare GIS systemen iet kunt kiezen voor dit soort oppervlaktematen. Mapinfo, ArcGIS en al die anderen willen ons alleen in vierkante (kilometers) en (nog liever) acres laten rekenen. "referentieoppervlakte" is nog geen keuze van eenheden. Volgende release wellicht?

zondag 17 januari 2010

Geo-Amazon: Marketing van geoportals

Veel geoportalen en -registers ontstaan weliswaar vanuit een vaag vermoeden dat er vraag naar is, maar komen in de vul en de beheersfase al snel in een aanbodgerichte modus terecht. En dat is jammer, want daarmee blijven kansen om de klant beter te bedienen onbenut.
Zoals bij de balie van de McDonalds je na bestelling van een burger altijd de vraag krijgt "en wilt u er nog iets bij drinken" en ook verkopers van diensten (bij de bank: "is er verder nog iets waarmee ik u van dienst kan zijn?" je uit commercieel oogpunt wat extra's proberen aan te smeren. Maar je stelt die vraag vaak wel op prijs.

De online retailers als Amazon en Bol hebben dat ook begrepen en proberen door je te wijzen op het koopgedrag van klanten die eerdere hetzelfde kochten als jij zojuist nog wat extra's in je mandje te laten glippen.

En we zijn er blij mee, want ondanks de puur commerciele drijfveren van de aanbieders van producten en diensten zijn we maar wat blij als we een beetje worden geleid in het bos van recent verschenen boeken en CD's en DVD's.

Dat deldt ook voor de geodata die we voor onze werkprocessen nodig hebben: hardcore GIS-ers zoeken mischien nog wel naar specifieke datasets, iets minder fulltime datagebruikers zijn er zeer bij geholpen als het geoportaal waarin ze zoeken met hun meedenkt. Bijvoorbeeld door te wijzen op eerdere vergelijkbare zoekacties van andere gebruikers, en door op verbanden tussen geodatasets te wijzen. Als het portaal jouw profiel kent kan het je bij verschijnen van nieuwe datasets attenderen. En helemaal mooi zou zijn als je zo blind kon varen op de ingevulde metadata dat het portaal je er ook nog opwijst dat er binnenkort een nieuwe versie van de door jou gebruikte dataset verschijnt.

Naar dit soort fenomenen hebben de Wageningers Pepijn van Oort, Marjolijn Kuyper , Arnold Bregt en Leuvenaar Joep Crompvoets in 2009 onderzoek gedaan en daar in september 2009 in Data Science Journal over gepubliceerd. Zeer lezenswaardig en Inspirerend.

Met wat meer creativiteit kan zonder grote beheersinspanning het gebruik van geoportalen en -registers worden vergroot maar vooral tot veel rijkere zoekresultaten leiden. Met wellicht weer nieuwe toepassingen tot gevolg!

geodata: graag verse waar!

Zoekend in het NGR (www.nationaalgeoregister.nl) merkte ik dat de manier waarop ik primair wil zoeken niet gemakkelijk is. Ik ben meestal op zoek naar data die nú geldig is. Eigenlijk heel vanzelfsprekend lijkt me, als ik een krant koop is het ook die van vandaag, mijn haring heb ik ook graag vers en van de halfvolle mel die ik uit het rek haal heb ik graag dat die nog een paar dagen houdbaar is.

In de metadata standaard is om te zoeken op nu geldige data het veld temporele dekking beschikbaar. Onbekend en dus onbemind, maar o zo belangrijk. En ik wil meestal niet persé weten tót wanneer en nog minder sinds wanneer die geodata bruikbaar is, maar vooral is die dat nú is. Graag in alle portalen dus een vinkje "alleen nu geldige data".

En de geodata waarvan in de metadata niet is aangeven wanneer deze geldig is dan? Als mijn visboer niet wéét of mijn haring recentelijk nog in zee zwom neem ik een andere (vis)afslag!