dinsdag 25 december 2007

GIS in het google-tijdperk

Met de komst van Google Earth is GIS in vrijwel iedere Nederlandse huiskamer terecht gekomen. In 20 jaar is GIS daarmee geëvolueerd van een zeer specialistisch instrument (denk aan de commando gestuurde omgeving van ESRI's ArcInfo Workstation) via ArcView en sinds 5 jaar ArcGIS tot allemans software. De hoge drempels die good-old ArcInfo ooit opwierp zullen nooit meer bestaan. GIS for the masses is het devies.
Als Gisprofessional zie ik dat af en toe met lede ogen aan. Bij gebrek aan inzicht in kwaliteitkenmerken als volledigheid en nauwkeurigheid worden er links en rechts datasets bij elkaar gegoogled en tot nieuwe informatie samengesmeed. Opvallend genoeg vaak informatie die tot doel heeft een hypothese te bevestigen. Want dat is het kenmerk van het laagdrempelige google-en-wikipedia-tijdperk, je zoekt op basis van hetgeen je wilt weten, je bent al op zoek naar bevestiging van je vooropgezette idee. Een self-fullfilling prophecy.

Overigens geen Gisspecifiek fenomeen, lees de column van Roos Vonk in de Intermediair van 14 december 2007 maar eens. Het Amsterdamse cultuurcentrum De Balie bereidt een aantal avonden voor die gericht zijn op de google-en-wiki-generatie.

zaterdag 15 december 2007

De kloof tussen Geo en ICT is gedicht

Op de AGGN-gebruikersdag van 20 november 2007 werd opgemerkt dat GeoICT-ers een uitstervende diersoort worden, dat het bedrijfsleven meer op zoek is naar ICT-ers die als het zo uitkomt ook iets van Geo weten. Mooi, want we proberen al 20 jaar de kloof tussen Geo en ICT te overbruggen, en dit probleem lijkt hiermee als vanzelf opgelost.
Blijft wel de kloof tussen Geo en inhoud. Moet een hydroloog/planoloog/verkeerskundige iets van Geo weten? Dat zou je toch mogen verwachten nu GIS als -laten we zeggen fenomeen om het niet direct vakgebied te hoeven noemen- ruim 20 jaar oud is. Of zijn er nog toch steeds geo-specialisten nodig die de vaktechnische inhoud een ruimtelijke dimensie kunnen geven? Is er nog specialistisch GIS-onderwijs nodig, of mogen we verwachten dat de diverse sectorale opleidingen in de 21e eeuw eindelijk, eindelijk de ruimtelijke component hebben ontdekt?

Open Source, Open Standaarden, Open Mind?

Op het GIN-congres op 27 november 2007 was er een track gewijd aan open source software. Pittige discussies, goede aandachtspunten. Zoals: je moet open source niet per definitie de voorkeur willen geven, maar de achterliggende redenen beschrijven. Bijvoorbeeld het feit dat je bij het verdwijnen van je softwareleverancier de software nog wel wilt kunnen blijven gebruiken.
Maar ook weer opvallend: Het calimero-effect. Microsoft is het kwaad (en vertaald naar de Nederlandse GIS-wereld wordt dat al gauw: ESRI is het kwaad) en open source is ondergewaardeerd. Het doet mij altijd aan Apple-aanhangers denken, die ook zo prettig fundamentalistisch uit de hoek kunnen komen. Iets meer Open Mind graag.
Misschien tijd voor de open source GIS-wereld om met een spreekwoordelijke iPod op de proppen te komen. En dan graag ook slechts één, want hoe mooi al die open source ook is, iedere keer weer een nieuwe ster aan het firmament maakt de afzonderlijke sterren steeds minder herkenbaar.
De presentatie van die spreekwoordelijke iPod mag van mij wel op een Steve Jobs achtige wijze, kijk eens naar de introductie van de iPhone op de MacWorld 2007. Voor degenen die geen QuickTime hebben, kijk even op YouTube.

Verbod op shapefiles?

Op 12 december 2007 is de Tweede Kamer akkoord gegaan met het actieplan Nederland open in verbinding. Dat beleidsplan van de ministeries van Binnenlandse en Economische Zaken heeft zijn oorsprong in de motie-Vendrik uit 2002 (!) en is in vlot tempo door staatsecretaris Frank Heemskerk door de kamer geloodsd.
In de motie wordt de implementatie van open standaarden verplicht en het gebruik van open-source software aangemoedigd. Of een koppeling van deze vaak door elkaar gehaalde begrippen in één plan handig is betwijfel ik, de koppeling is naar mijn idee oneigenlijk.
Maar goed, wat gaat dit nu voor de GIS wereld betekenen?
In januari 2008 wordt een lijst open standaarden opgesteld, die vanaf 2 april 2008 (dat is heel snel) moet de rijksoverheid (vanaf december 2008 door andere overheden) verplicht moet worden gehanteerd bij nieuwbouw, verbouw of contractverlenging van ICT opdrachten. Dit volgens het comply-or-explain and commit principe dat inhoud dat je een open standaard moet toepassen. Uitzonderingscriteria zijn (en nu citeer ik uit het actieprogramma):
  1. Voor de gewenste functionaliteit is geen open standaard beschikbaar;
  2. De open standaard wordt niet door meerdere leveranciers ondersteund
    en op meerdere platforms;
  3. De bedrijfsvoering en/of dienstverlening komen op onaanvaardbare
    wijze in gevaar, inclusief beveiligingsrisico’s;
  4. Internationaal gemaakte afspraken worden geschonden.

Helaas is het actieprogramma niet altijd duidelijk of de open standaarden gebruikt moeten kunnen worden of gebruikt moeten worden. Mogen ministeries straks nog shapefiles uitwisselen of moeten ze open standaarden (GML?) gebruiken? Moet de gebruikte software één standaard ondersteunen (bijvoorbeeld WMS) of moeten alle standaarden (WMS, WFS, WCS SLD en nog meer) allemaal worden ondersteund? Ik ben benieuwd hoe de lijst er in januari uit ziet.