Verhalende kaarten: van roadmovies tot structuurvisies

"Storytelling maps". Tot anderhalf jaar geleden werd de term amper gebruikt, maar sindsdien heeft Esri de "pratende kaarten" flink in de schijnwerpers gezet. dat daarbij de term "StoryMaps" als merknaam wordt gehanteerd verbaast me enigszins, omdat deze benaming in de filmwereld al langer wordt gebruikt, maar dan voor de outline van een story, en dus los staat van "ons" begrip map. Zie ook mindmap). Los van de marketing die er achter zit is het fenomeen "storytelling map" een nadere beschouwing waard. Bij deze.

Misschien is iedere kaart wel een storytelling map. Je mag tenminste aannemen dat iedere kaart bedoeld is om informatie over te dragen, en als je "storytelling" maar breed genoeg interpreteert valt zelfs de standaard topografische kaart nog onder dit begrip. En is niet iedere kaart een "picture"? En dat "every picture tells a story" is algemeen bekend.

Minard's kaart van Napoleons veldtocht naar Rusland

Soms is storytelling de weerslag van een reis. Minard's kaart van de Russische veldtocht  van Napoleon is het bekendste voorbeeld, maar de boeken "Zen and the Art of Bicycle Maintenance", "Heart Of Darkness" en de film "Apocalyse Now" zijn ook storytelling, maar niet als map. Die boeken en films hebben menigeen geïnspireerd tot het "mappen" van die reisverhalen: zoals de route van Robert Pirsig in "Zen" en ook de route van kapitein Willard in Francis Ford Coppola's meesterwerk is (op Google Maps) terug te vinden,  En vorig jaar hield Laurens ten Dam onder de noemer "Tour de Lau" een dagboek bij waarbij de harde cijfers zoals zijn GPS die klokte (en staan opgeslagen op Strava) gelardeerd worden met wat persoonlijke bespiegelingen.

Als je bovenstaande verhalen ontdoet van hun literaire en psychologische waarde houd je lineaire verhalen over. OK, natuurlijk is dat platslaan van literaire verhalen meer storykilling dan storytelling, maar het gaat even om het idee. Die verhalen kun je op een kaart weergeven, maar een tijdbalk biedt dan eigenlijk meer inzicht.  De beperkte waarde van "locatie" in deze gevallen blijkt uit het feit dat in Apocalypse Now de opnamen op de Filipijnen plaatsvonden, de film in Vietman speelt, en het boek waarop het script gebaseerd is in Congo gesitueerd is.

Vanuit storytelling map perspectief is een multi-lineair narratief vaak interessanter. Een verhaal waarbij op meerdere plaatsen tegelijk gebeurtenissen plaatsvinden, die elkaar beïnvloeden. In films is het werk van Tarantino (Reservoir Dogs, Pulp Fiction) hier om bekend: meerdere verhaallijnen, die elkaar af en toe kruisen (en om de kijkers te verwarren ook nog vol zitten met flashbacks).
Oorlogen met meerdere fronten en veldslagen zijn goede voorbeelden van. Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de Groote Oorlog uitbrak: verbeeld maar eens hoe een aanslag in Sarajevo leidde tot "Im Westen nichts Neues". En hoe de Duitse troepenverplaatsingen van het Oostfront naar Noord-Frankrijk van invloed waren op het krijgsverloop. Evenzogoed kun je voor onze tijd de oorlog in Syrië duiden met een een verhalende kaart.

Een mooi voorbeeld is het Down By The River project, waarin de streek langs Mississippi rivier in een groot aantal facetten wordt belicht, wat onder meer wordt ondersteund met een multi-layered storytelling map.

Ook in (ruimtelijk) beleidsland kun je er wat mee. Beleid komt niet uit de lucht vallen; er zijn ontwikkelingen, ambities en daaruit voortvloeiende ingrepen. Als je de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte naar een "storytelling map" kunt vertalen heb je een mooi verhaal. En met een beetje mazzel is dat complementair aan de conform de IMRO-regeltjes gedigitaliseerde versie van die structuurvisie. (de hoofdprijs is voor degene die de IMRO-gecodeerde versie tot een "multimediale storytelling experience" weet op te pimpen)

De tooling kan van alles zijn: Esri profileert zich met ArcGIS Online, maar met een tool als Prezi valt misschien nog wel beter een verhalende kaart te maken. De meerwaarde van de interactiviteit in de kaart is immers vaak beperkt, de nadruk moet liggen op het verhaal.

Ik ben benieuwd wat voor vlucht dit neemt. De storymap wedstrijd op de GISTech is er een eerste thermometer voor, de Cartodag 2014 (23 april op het Geofort) een mooie tweede. Of is wellicht deze trend op de recente Infographic Conference al zichtbaar geworden?